VVD, GroenLinks-PVDA, CDA en D66 botsen in RTL-debat over migratie en wonen

De leiders van VVD, GroenLinks-PVDA, CDA en D66 zijn gisteravond in het eerste RTL-tv-debat soms flink met elkaar gebotst, onder meer op punten als migratie en wonen. Wel vonden ze het alle vier jammer dat PVV-leider Wilders er om een terreurdreiging niet bij was. Presentatoren Fons Lambie en Anita Sara Nederlof benadrukten dat ze voor hem het debat wilden verplaatsen naar een beveiligde omgeving of via een videoverbinding, maar dat vond Wilders geen optie.

Migratie

CDA-leider Henri Bontenbal viel zijn tegenstrever Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA in het RTL-lijsttrekkersdebat flink aan op diens aarzeling om ook op nationaal niveau maatregelen te nemen om de asielinstroom in te dammen. Door alleen in Europees verband asielmaatregelen te willen nemen, verschuilt de linkse combinatie zich achter Brussel, is zijn verwijt.

Bontenbal had graag gezien dat ook GroenLinks-PvdA zich achter voorstellen had geschaard om bijvoorbeeld het stapelen van asielprocedures tegen te gaan. "Dit onderwerp mogen we niet aan de politieke flanken overlaten", hield hij Timmermans voor. Die wierp tegen dat dergelijke voorstellen niet altijd te verenigen zijn met internationale verdragen. Hij betichtte op zijn beurt Bontenbal van "populisme light".

Later ging het debat wederom over asiel. VVD-leider Dilan Yeşilgöz verweet Bontenbal dat hij "smoesjes" had om niet in te stemmen met strenger asielbeleid, zoals het kabinet had voorgesteld. De CDA'er herhaalde dat zijn partij de wetten niet steunde vanwege het strafbaar stellen van hulp aan mensen zonder papieren, dat aan de voorstellen is verbonden. "Had u die gekkigheid niet uitgehaald, hadden wij het gewoon gesteund."

D66-lijsttrekker Rob Jetten had geen goed woord over voor de asielwetten van het kabinet. "Symboolwetgeving", vindt hij.

Wonen

Het jaarlijks bijbouwen van 100.000 nieuwe woningen is een belofte die het CDA, de VVD en GroenLinks-PvdA zondagavond niet durfden te maken. Lange tijd gold voor het kabinet dit aantal als het jaarlijks te halen doel voor nieuwbouw, maar al jarenlang blijft de bouw achter. In het RTL-verkiezingsdebat zeiden de drie partijen dat het garanderen van jaarlijks 100.000 nieuwe huizen een valse belofte is.

Volgens Henri Bontenbal verliezen kiezers het vertrouwen in de politiek doordat beloftes niet worden nagekomen. Ook Frans Timmermans denkt dat eerst het systeem voor de woningmarkt op de schop moet en dat zeker het eerste jaar van een nieuw kabinet de 100.000 nieuwe woningen niet wordt gehaald. Dilan Yeşilgöz twijfelde of ze de belofte toch aandurfde, maar vreest ook dat het dan een valse belofte zal zijn.

Rob Jetten wil wel de garantie geven. "Het ontbreekt aan lef en ambitie bij de andere partijen." Hij wil dat het splitsen van woningen direct wordt toegestaan. Daarmee denkt hij 200.000 nieuwe woningen te kunnen realiseren. Ook herhaalt hij dat D66 tien nieuwe steden wil bouwen.

"Dat klinkt leuk, maar het gaat niet gebeuren", reageerde Timmermans daarop. Hij vindt dat de woningbouw vooral veel geld vanuit het Rijk nodig heeft, en dat betaalbare woningen moeten worden gebouwd. "Bij de VVD bouwen ze wel, maar alleen voor de VVD-kiezer met een dikke portemonnee. Ik wil bouwen voor de mensen die het nodig hebben."

Yeşilgöz wil vooral "bouwen, bouwen, bouwen" en regels schrappen zodat vergunningverlening sneller gaat. Verder wil Yeşilgöz de hypotheekrenteaftrek behouden. Zij stelt dat starters daardoor makkelijker een woning kunnen krijgen, maar experts betwisten dat vanwege het prijsopdrijvende effect van de fiscale maatregel.

Johan Derksen confronteerde Vincent Karremans (VVD) onlangs aan tafel bij Vandaag Inside: "De mensen willen Dilan Yeşilgöz niet!" Bekijk het in de video bovenaan deze pagina.