'Nul toeschouwers tijdens EK voetbal is ook mogelijk'

Ambitieus. Zo noemt Frits Rosendaal, hoogleraar epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), de plannen van voetbalbond KNVB om minstens 12.000 supporters toe te laten tijdens de wedstrijden in Amsterdam voor het EK voetbal. "Het is opvallend dat de KNVB zegt dat het een minimum is. Het zouden er dus ook meer kunnen zijn. Maar als de situatie het niet toelaat, zouden het er ook nul kunnen zijn. Uiteindelijk beslist de overheid daarover, niet de KNVB of de UEFA."

Het EK voetbal wordt in juni gehouden. Of toeschouwers dan echt bij de wedstrijden van Oranje kunnen zijn, hangt heel erg af van de infectiegraad. Rosendaal: "We zitten nu al maanden rond een vrij hoog niveau. Als we bij het EK zitten op het niveau waarop we nu zitten, kan het zeker niet. Als het echt daalt, kan het wel."

Volgens de KNVB moeten de toeschouwers bij de ingang van de Johan Cruijff Arena een negatieve uitslag van een coronatest laten zien. Binnen moeten ze zich houden aan de geldende veiligheidsprotocollen. Rosendaal vraagt zich af hoe dat in zijn werk gaat. "Het lijkt me niet dat je 1,5 meter afstand van elkaar kunt houden. Als je een tribune voor ogen ziet, heb je allemaal stoelen naast elkaar en rijen achter elkaar, Om 1,5 meter afstand van elkaar te houden, moet je naast elke toeschouwer ongeveer vier stoelen vrij houden. Maar voor en achter iemand ook, en schuin ervoor en schuin erachter ook. Met minstens 12.000 toeschouwers lijkt dat me een uitdaging."

Als mensen tijdens de wedstrijden alleen maar zouden zitten, gaat het nog. Maar ze zullen ook scanderen, zingen, fluiten, roepen en juichen bij doelpunten en bij gele en rode kaarten. "En dan komen deeltjes verder. Als een toeschouwer het virus onder de leden heeft, kan hij of zij de mensen om zich heen besmetten. Maar het is niet zo dat iemand aan de ene kant van de Arena iemand aan de andere kant besmet."

Bijkomend probleem is dat supporters niet alleen in het stadion zijn, maar dat ze ook op de een of andere manier naar de wedstrijden moeten reizen. Na afloop moeten ze weer naar huis. Of naar het hotel, als supporters uit het buitenland worden toegelaten, waar nog geen duidelijkheid over is. "Bij de Johan Cruijff Arena zal een groot deel met het openbaar vervoer komen. Je kunt geen volle treinen hebben. En er is een risico dat veel mensen uit verschillende gezinnen bij elkaar opgepakt in één auto naar het stadion gaan. Bovendien gaan de toeschouwers in het stadion allemaal tegelijk door gangetjes naar de wc. Eigenlijk ben je dan een soort carnaval aan het organiseren."

Uiteindelijk hangt het heel erg af van het aantal coronagevallen in Nederland. De EK-wedstrijden zijn in juni. In juni vorig jaar was een grote demonstratie van Black Lives Matter op de Dam in Amsterdam. Na afloop van dat protest werd gewaarschuwd voor besmettingen, maar de betoging bleek geen brandhaard. Rosendaal: "Toen was 1 op de 10.000 mensen in Nederland besmettelijk. Als er dan 5000 mensen staan, is er 50 procent kans dat een paar betogers corona hebben en 50 procent dat niemand besmet is. Dat is te overzien. Stel dat straks 1 op de 100 mensen besmettelijk is, zitten misschien meer dan honderd mensen met corona bij de wedstrijden van Oranje."